การปฏิบัติงานในแผนกฉุกเฉิน – การเรียนการสอนสหวิชาชีพเสมือนจริง (ER-VIPE)

“การระบาดของ COVID-19 ก่อให้เกิดความท้าทายแก่นิสิตสหสาขาวิชาชีพเนื่องจากประสบการณ์ภาคปฏิบัติที่จำกัดเพราะขาดแคลนเจ้าหน้าที่ มีระยะเวลาในการสอนน้อย และความเสี่ยงต่อการรับเชื้อไวรัสสูง เพื่อแก้ไขปัญหานี้ ทีมของเราได้พัฒนานวัตกรรมการเรียนการสอนเพื่อเตรียมความพร้อมให้กับนิสิตสหสาขาวิชาชีพสำหรับการปฏิบัติงานในแผนกฉุกเฉิน (ED) ในรูปแบบต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

1. “Emergency Love” Medical Movies: ภาพยนตร์คุณภาพสูงที่เล่าเรื่องจริงเน้นการประยุกต์ใช้ทักษะ TeamSTEPPS และทักษะรอบด้าน
2. หลักสูตรออนไลน์ MOOC ระยะเวลา 2 ชั่วโมง (7 บทเรียน): หลักสูตรออนไลน์นี้สอนทักษะรอบด้านส่วนบุคคลที่เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับงานในแผนกฉุกเฉินและนิสิตจะได้รับใบรับรองหลังจากที่ผ่านการทดสอบก่อนและหลังการเรียนรู้
3. การฝึกทีมจำลอง 3 มิติ: ให้สภาพแวดล้อมแบบเสมือนจริงเพื่อพัฒนาทักษะด้านต่าง ๆ

วิธีการนี้เน้นการศึกษาด้วยตนเอง การเรียนรู้จากการสถานการณ์เสมือนจริง และการสรุปผล สามารถนำไปสู่การเพิ่มพูนของความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมระหว่างการปฏิบัติงานที่ดีขึ้น ซึ่งสะท้อนในคะแนนการประเมินความสามารถในการทำงานเป็นทีมแบบ TeamSTEPPS โดยนวัตกรรมนี้สามารถเตรียมความพร้อมของนิสิตสหสาขาวิชาชีพในอนาคตได้อย่างมีประสิทธิภาพและขยายการใช้งานไปสู่ประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายขององค์การอนามัยโลกในการลดความเสี่ยงของผู้ป่วยสู่ระดับ 0 ในปี 2573”

ในช่วงการระบาดของโรค COVID-19 กระบวนการสอนการสอนในแผนกฉุกเฉิน พบกับความท้าทายมากมาย เนื่องด้วยนิสิตสหสาขาวิชาชีพต้องเผชิญกับประสบการณ์ภาคปฏิบัติอย่างจำกัดเนื่องจากขาดแคลนทั้งบุคคลากร และเวลาในการเรียนการสอน รวมถึงความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ COVID-19  อย่างไรก็ตาม นิสิตเหล่านี้ยังต้องเข้าร่วมปฏิบัติงานในโรงพยาบาลแผนกฉุกเฉินในพื้นที่ชนบทหลังจบการศึกษา เพื่อรักษาค่านิยมหลักของคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและสถาบันการพยาบาลศรีสวรินทิรา สภากาชาดไทยในการเตรียมนิสิตให้มีทักษะทางเทคนิคและทักษะรอบด้านของบุคคลซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับงานในแผนกฉุกเฉิน เช่น การทำงานเป็นทีม การสื่อสาร การจัดการความเครียด การวิเคราะห์ทางคลินิกเป็นทีม การตระหนักรู้ การตัดสินใจทางจริยธรรม และการดูแลผู้ป่วยอย่างเมตตาเพื่อนำไปสู่ความปลอดภัยส่วนบุคคล การบูรณาการความรู้ระหว่างสหสาขาวิชาชีพต่าง ๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญ

เพื่อที่จะตอบสนองต่อความท้าทายเหล่านี้ ทีมของเราได้พัฒนานวัตกรรมเรียนการสอน ER-VIPE อันประกอบด้วย

1. “Emergency Love” Medical Movies: ภาพยนตร์คุณภาพสูงโดยใช้ศาสตร์ความรู้หลายแขนงทั้งวิทยาศาสตร์สุขภาพ ศิลปศาสตร์ และสังคมศาสตร์ ที่มีพื้นฐานจากเหตุการณ์จริง มุ่งเน้นการสอนวิธีการป้องกันข้อผิดพลาดทางการแพทย์และการสาธิตการใช้ทักษะการทำงานเป็นกลุ่มและทักษะที่รอบด้านของบุคคล ในการปฏิบัติงานทางการแพทย์
2. หลักสูตรออนไลน์ Massive Open Online Course (MOOC) ระยะเวลา 2 ชั่วโมง ประกอบด้วย 7 บทเรียน ซึ่งเน้นทักษะรอบด้านส่วนบุคคลที่เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับงานในแผนกฉุกเฉิน เช่น TeamSTEPPSการสื่อสารสำหรับการศึกษาระหว่างสายวิชา ความสามารถด้าน IPEC ความปลอดภัย การคิดในทางคลินิกเป็นทีม การจัดการกับความเครียด และหลักการทางจริยธรรมสำหรับสหสาขาวิชาชีพ
3. การฝึกฝนทีมจำลอง 3 มิติ ประกอบด้วย 3 สถานการณ์ ได้แก่ สถานการณ์ผู้ป่วยเป็นโรคปอดจาก COVID อย่างรุนแรง สถานการณ์ผู้ป่วยกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันและสถานการณ์ห้องฉุกเฉินเต็มไปด้วยผู้ป่วยจำนวนมาก โดยมีรูปแบบให้เลือกใช้ทั้งในรูปแบบคอมพิวเตอร์และ VR เพื่อให้นิสิตสหสาขาวิชาชีพสามารถร่วมมือกันปฏิบัติงานผ่านอวตารได้

ในแนวทางการศึกษานี้ นิสิตจะเริ่มต้นจากการศึกษาด้วยตนเองผ่านเนื้อหาออนไลน์ทั้งภาพยนต์และ MOOC นิสิตจำเป็นต้องผ่านการทดสอบชนิดหลายตัวเลือกเพื่อได้รับใบรับรอง จากนั้น นิสิตแพทย์ระดับปริญญาตรี นิสิตจากสหสาขาวิชาชีพต่าง ๆ ทั้งพยาบาล เภสัช เทคนิคการแพทย์ และนักรังสีวิทยาจะจำลองการปฏิบัติงานในบทบาทผู้นำและสมาชิกของทีมในโลกการจำลองเสมือนจริงเป็นเวลา 30-60 นาที สามารถเกิดเรียนรู้จากข้อผิดพลาดระหว่างปฏิบัติการภายในแพลตฟอร์มออนไลน์ และจะได้รับการควบคุมดูแลจากเจ้าหน้าที่สหสาขาวิชาชีพผ่านการให้คำปรึกษาและการสรุปผลโดยใช้รูปแบบของ GAS นอกจากนี้ แพลตฟอร์มการเรียนรู้นี้สามารถใช้ในการศึกษาด้วยตนเอง และมีการประเมินผลอัตโนมัติซึ่งสามารถวิเคราะห์พฤติกรรมของอวตารตามวัตถุประสงค์การเรียนรู้เพื่อสะท้อนข้อดีและข้อเสียของทีมและตัวบุคคล

จากการประเมินด้วยวิธี prospective mixed-method double-blind ของนวัตกรรม ER-VIPE นี้ พบว่าทีมสหสาขาวิชาชีพที่ผ่านหลักสูตรนี้ที่มีความรู้และทัศนคติที่ดีขึ้น ได้รับคะแนน TeamSTEPPS ดีขึ้น และพฤติกรรมการทำงานเป็นทีมดีขึ้นเมื่อเปรียบเทียบกับทีมที่ไม่ได้รับการฝึกอบรม การวิจัยเบื้องต้นยังแสดงให้เห็นว่านิสิตระดับบัณฑิตศึกษาที่ได้รับการฝึกฝนจาก ER-VIPE นี้มีพฤติกรรม TeamSTEPPS ที่ดีกว่า

นิสิตที่ผ่านการอบรมนี้ สามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง ระบุสิ่งที่ต้องปรับปรุง และสามารถนำแนวคิดใหม่ประยุกต์ใช้กับสถานการณ์ในโลกจริงได้ จากการนำ ER-VIPE มาใช้ในการเรียนการสอนเป็นเวลา 2-3 ปี เป็นประโยชน์กับนิสิตสหสาขาวิชาชีพถึงประมาณ 1,200 คนที่ผ่านหลักสูตรนี้ รวมถึงสามารถใช้ในการอบรมบุคลากรสหสาขาวิชาชีพอีก 180 คน นอกจากนี้ มีนิสิตนิสิตและบุคลากรจากภายในจุฬาฯ และสถาบันอื่นในประเทศไทยสามารถเข้าถึง MOOCs เป็นจำนวน 9,437 คนในระยะเวลา 1 ปี อีกทั้ง ER-VIPE สามารถนำไปประยุกต์ในการอบรมและถ่ายทอดความรู้ให้แก่สถาบันต่าง ๆ ทั้งในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน เช่น ลาว โดยนวัตกรรมใหม่นี้มุ่งให้นิสิตสหสาขาวิชาชีพในอนาคตมีความพร้อมในการปฏิบัติหน้าที่มากขึ้น เพื่อให้สอดคล้องกับเป้าหมายขององค์การอนามัยโลกในการบรรลุความปลอดภัยของผู้ป่วยให้มีความอันตรายจากการรักษาเป็น 0 ในปี ค.ศ. 2573

รายละเอียดที่เกี่ยวข้อง:

• www.ervipe.com
• https://youtu.be/yfM3DZx4fDU?si=PTGLu7-YBksxHJOr 
• https://youtu.be/2U0qjzhJmjo?si=XKg5t5mCEQJnImjH
• https://youtu.be/OdJ4x4En704?si=GRK8bN2MMyONJOfc
• https://youtu.be/t6D5VvjKSz0?si=nq6raDWGXtvq1MtC
• https://youtu.be/U6nykyF4u1I?si=NTjqIQGBT5ngfxry