จุฬาฯ กับภารกิจส่งเสริมการเรียนรู้ด้านการจัดการน้ำอย่างยั่งยืนให้กับชุมชน ปี 2567-2568
Photo by Jatin Saini on Unsplash
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยให้ความสำคัญกับการส่งเสริมการเรียนรู้ด้านการจัดการน้ำอย่างยั่งยืนแก่ชุมชนท้องถิ่น โดยมหาวิทยาลัยได้จัดให้มีโครงการและกิจกรรมบริการวิชาการเพื่อให้ความรู้แก่ประชาชนในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การจัดหลักสูตรอบรมเชิงปฏิบัติการ (workshop) การบรรยายให้ความรู้ และกิจกรรมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ที่เน้นการเรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริง เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ การอนุรักษ์แหล่งน้ำ และการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในชุมชนอย่างยั่งยืน นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยยังทำงานร่วมกับหน่วยงานภาครัฐและองค์กรท้องถิ่นในการพัฒนาองค์ความรู้และแนวปฏิบัติที่เหมาะสมต่อบริบทของแต่ละพื้นที่อีกด้วย
ตัวอย่างโครงการและการดำเนินงานในช่วงปี 2567–2568
จุฬาฯ ลงพื้นที่ติดตามงานพัฒนาระบบภูมิสารสนเทศเพื่อการจัดการน้ำระดับตำบล ในอบต.นาซาว ต.บ่อสวก อ.เมือง จ.น่าน
เมื่อวันที่ 9-10 มกราคม 2567 โครงการพัฒนาระบบภูมิสารสนเทศเพื่อการจัดการน้ำระดับตำบล (อบต.นาซาว และ ต.บ่อสวก จ.น่าน) คณะวิศวกรรมศาสตร์ ร่วมกับ สำนักวิชาทรัพยากรการเกษตร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ลงพื้นที่ติดตามและถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านระบบภูมิสารสนเทศ (GIS) เพื่อการจัดการน้ำเชิงพื้นที่ ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนในจังหวัดน่าน กิจกรรมครอบคลุมการเก็บข้อมูลน้ำ การทำแผนที่ทรัพยากรน้ำ การวิเคราะห์ปัญหาน้ำท่วม-น้ำแล้ง และการเสนอแนวทางแก้ไข เช่น ฝายชั่วคราวและระบบสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ โครงการนี้เป็นการเสริมศักยภาพให้กับชุมชนท้องถิ่นโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย สนับสนุนเป้าหมาย SDG 6 การจัดการน้ำและสุขาภิบาลที่ยั่งยืน และ SDG 17 การสร้างหุ้นส่วนความร่วมมือ
[ https://www.eng.chula.ac.th/th/45217 ]
โครงการอบรมเชิงปฏิบัติการ การจัดการคุณภาพน้ำสำหรับผู้ดูแลระบบประปาหมู่บ้านและการจัดเก็บตัวอย่างน้ำเพื่อการส่งตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ
ศูนย์เครือข่ายการเรียนรู้เพื่อภูมิภาค จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการ การจัดการคุณภาพน้ำสำหรับผู้ดูแลระบบประปาหมู่บ้านและการจัดเก็บตัวอย่างน้ำเพื่อการส่งตรวจวิเคราะห์ในห้องปฏิบัติการ โดยไม่คิดค่าใช้จ่าย ณ โถงอาคารชมพูภูคา 6 สถานีวิจัยและถ่ายทอดเทคโนโลยีผาสิงห์ ตำบลผาสิงห์ อำเภอเมืองน่าน จังหวัดน่าน เมื่อวันที่ 20 มีนาคม 2568 โดยมีผู้แทนจากตำบลต่าง ๆ ในพื้นที่จังหวัดน่าน จำนวน 75 คน เข้าร่วมกิจกรรม
โครงการนี้ดำเนินการเพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับระบบจัดการคุณภาพน้ำสำหรับผู้ดูแลระบบประปาหมู่บ้านเพื่อให้ผู้ดูแลระบบประปาหมู่บ้านที่ผ่านการพัฒนาศักยภาพสามารถนำความรู้ที่ได้ไปใช้ประโยชน์ในการดูแลควบคุมคุณภาพน้ำของระบบประปาหมู่บ้านที่รับผิดชอบได้อย่างยั่งยืน อีกทั้งยังได้รับความรู้ด้านวิธีการจัดเก็บตัวอย่างน้ำที่ถูกวิธี ตั้งแต่กระบวนการเก็บ วิธีการขนส่ง ไปจนถึงการอ่านผลตรวจคุณน้ำภาพ ส่งผลให้ผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำมีความถูกต้องแม่นยำมากยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ ในการอบรมในครั้งนี้ ยังได้เชิญอาจารย์ประจำคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา น่าน มาร่วมบรรยายเรื่อง “นโยบายและทิศทางการพัฒนาคุณภาพน้ำประปาหมู่บ้านของประเทศไทย” ปฏิบัติการวางระบบประปาหมู่บ้านแบบจำลอง เพื่อให้ผู้เข้าร่วมสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชุมชน ได้เรียนรู้เกี่ยวกับการเลือกใช้สารเคมีในระบบประปาหมู่บ้าน อย่างปลอดภัย และเทคนิคการจัดเก็บตัวอย่างน้ำเพื่อการส่งตรวจวิเคราะห์ด้วย
[ https://clnr.chula.ac.th/2025/03/21/68087/ ]
ที่มา
- ศูนย์เครือข่ายการเรียนรู้เพื่อภูมิภาค จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- สำนักวิชาทรัพยากรการเกษตร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

SDG ที่เกี่ยวข้อง
อื่นๆ
จากห้องเรียนสู่ผืนป่า: จุฬาฯ ส่งต่อองค์ความรู้ระบบนิเวศสู่ชุมชนและสังคม
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในฐานะสถาบันการศึกษา ที่เห็นความสำคัญของการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศของประเทศ โดยเฉพาะการส่งเสริมการเรียนรู้เกี่ยวกับพืชและสัตว์ป่าซึ่งเป็นรากฐานหนึ่งของความยั่งยืนในระบบนิเวศ มหาวิทยาลัยได้จัดให้มีโครงการและหลักสูตรด้านระบบนิเวศสำหรับชุมชน ทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการอนุรักษ์และการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ
CU-PIG FARMING: โรงเรียนสาธิตการเลี้ยงสุกร เปิดทางเลือกใหม่ของเกษตรกรในจังหวัดน่าน
จังหวัดน่านประสบปัญหาผลผลิตทางการเกษตรไม่เพียงพอต่อการบริโภคภายในจังหวัด ส่งผลให้ต้องพึ่งพาการนำเข้าสินค้าเกษตรจากที่อื่น โดยเฉพาะเนื้อสัตว์ที่มีโปรตีนสูง เช่น เนื้อสุกร เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนทางด้านอาหาร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจึงริเริ่มโครงการเพื่อเพิ่มผลผลิตเนื้อสุกร เพื่อสนับสนุนการดำรงชีวิตอย่างยั่งยืนของเกษตรกรในท้องถิ่น
Park @ Siam พื้นที่สีเขียวของจุฬาฯ ใจกลางเมืองเพื่อชุมชน
“Park @ Siam” พื้นที่สีเขียวใจกลางย่านการค้าสยามสแควร์ เป็นสวนสาธารณะแห่งเดียวในย่านการค้าที่มีชื่อเสียง ภายใต้การดูแลและบริหารจัดการโดยสำนักงานจัดการทรัพย์สิน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (PMCU)
รูปแบบที่อยู่อาศัยที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุไทยเพื่อส่งเสริมสุขภาพกาย สุขภาพใจ ภายใต้แนวคิดชุมชนที่เป็นมิตรกับผู้สูงอายุ
ปัจจุบันประเทศไทยได้กลายเป็นสังคมสูงวัย ตั้งแต่ พ.ศ. 2548 โดยปัญหาสุขภาพทั้งทางกาย และจิตใจ ยังคงเป็นปัจจัยที่สำคัญหนึ่งของผู้สูงอายุ ในด้านที่อยู่อาศัยพบว่า ผู้สูงอายุในประเทศไทยส่วนใหญ่ถึงร้อยละ 92.44 ต้องการที่จะอยู่อาศัยในที่อยู่อาศัยเดิม และต้องการปรับปรุงที่อยู่อาศัย และสภาพแวดล้อมให้เหมาะสมกับผู้สูงอายุ ตามแนวคิด การสูงวัยในถิ่นเดิม (Aging in place) ปัจจัยสำคัญคือ ที่อยู่อาศัยต้องถูกออกแบบให้เป็นที่อยู่อาศัยที่สามารถเข้าถึงได้ ซึ่งจำเป็นต้องมีความเกี่ยวโยงกับชุมชนที่ต้องดำเนินการปรับสภาพแวดล้อมของชุมชนให้เอื้อต่อการใช้ชีวิตของผู้สูงอายุเช่นเดียวกัน







