จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยกับมาตรฐานคุณภาพน้ำและแนวทางการจัดการน้ำอย่างยั่งยืน
การส่งเสริมการจัดการสิ่งแวดล้อมและน้ำอย่างยั่งยืน เพื่อการอนุรักษ์และรักษาทรัพยากรน้ำให้มีคุณภาพที่ดี เป็นการปกป้องสุขภาพที่ดีให้กับมนุษย์ รวมไปถึงเป็นการปกป้องระบบนิเวศของพืชและสัตว์ที่ต้องอาศัยน้ำเพื่อการดำรงชีวิต ซึ่งถือเป็นประเด็นสำคัญอีกประการหนึ่งที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีการดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อมุ่งสู่การเป็นมหาวิทยาลัยแห่งความยั่งยืน และช่วยส่งเสริมสังคมโลกให้บรรลุตามเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนแห่งสหประชาชาติ (Sustainable Development Goals : SDGs) ทั้ง 17 เป้าหมาย
โดยในปัจจุบันจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยดำเนินการจัดการสิ่งแวดล้อมและดูแลการจัดการน้ำภายในมหาวิทยาลัย เพื่อให้มหาวิทยาลัยมีน้ำที่มีความสะอาด ปลอดภัย และมีคุณภาพสำหรับใช้ในการอุปโภคและบริโภค รวมทั้งเป็นการช่วยลดและป้องกันปัญหามลพิษทางน้ำที่จะเกิดขึ้นจากการใช้น้ำของมหาวิทยาลัยด้วย ดังนี้
ระบบบำบัดน้ำเสียอาคาร
สำนักบริหารระบบกายภาพ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มีการติดตั้งระบบบ่อบำบัดน้ำเสียของอาคารในเขตพื้นที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่มีพื้นที่ใช้สอยตั้งแต่ 5,000 ตารางเมตรขึ้นไป และโรงอาหารที่อยู่ในเขตพื้นที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แบบครบวงจร โดยระบบบำบัดน้ำเสียประกอบด้วย บ่อรวบรวมน้ำเสีย บ่อดักไขมัน บ่อบำบัดน้ำเสียแบบไร้อากาศ บ่อบำบัดน้ำเสียแบบเติมอากาศ บ่อตกตะกอน และอื่นๆ เกี่ยวข้อง เพื่อเป็นการช่วยลดและป้องกันปัญหามลพิษทางน้ำที่จะเกิดขึ้นจากการใช้น้ำของมหาวิทยาลัยด้วย
นอกจากการติดตั้งระบบบำบัดน้ำเสียอาคารให้ครอบคลุมแล้ว สำนักบริหารระบบกายภาพ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ยังมีการจัดทำและถ่ายทอดแนวปฏิบัติการจัดการระบบบำบัดน้ำเสียอาคาร เพื่อควบคุมค่ามาตรฐานคุณภาพน้ำทิ้งให้ผ่านเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด ให้เจ้าหน้าที่ผู้ดูแลอาคารทั้งหมด ให้ได้สามารถดำเนินการเป็นขั้นตอน และสามารถตรวจสอบระบบบำบัดเพื่อการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นได้ในเบื้องต้น โดยกำหนดเป็นมาตรการการจัดการระบบบำบัดน้ำเสียอาคาร ดังนี้
“ระบบบำบัดน้ำเสียอาคาร” หมายถึง บ่อบำบัดน้ำเสียของอาคารในเขตพื้นที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่มีพื้นที่ใช้สอยตั้งแต่ 5,000 ตารางเมตรขึ้นไป และโรงอาหารที่อยู่ในเขตพื้นที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยระบบบำบัดน้ำเสียประกอบด้วย บ่อรวบรวมน้ำเสีย บ่อดักไขมัน บ่อบำบัดน้ำเสียแบบไร้อากาศ บ่อบำบัดน้ำเสียแบบเติมอากาศ บ่อตกตะกอน และอื่นๆ เกี่ยวข้อง
- ให้เจ้าหน้าที่ควบคุม ดูแลระบบบำบัดน้ำเสียแต่ละอาคารให้คุณภาพน้ำทิ้งที่ปล่อยออกจากอาคารผ่านตามค่ามาตรฐาน โดยปฏิบัติตามประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เรื่อง กำหนดมาตรฐานควบคุมการระบายน้ำทิ้งจากอาคารบางประเภทและบางขนาด พ.ศ. 2548 [ https://www.pcd.go.th/laws/4403 ]
- ให้เจ้าหน้าที่ที่ดูแลแต่ละอาคารทำการบันทึกการทำงานของระบบบำบัดน้ำเสีย ตามแบบใน ทส. 1 และ ทส. 2 และรวบรวมส่งสำนักบริหารระบบกายภาพ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นประจำทุกเดือน
- อาคารที่เป็นระบบบำบัดน้ำเสียแบบเติมอากาศ ให้ทำการวัดค่า ความเป็นกรด-ด่าง (pH) ค่าออกซิเจนละลายน้ำ (DO) และ ค่าปริมาณตะกอนที่ 30 นาที (SV30) ในบ่อเติมอากาศ อย่างสม่ำเสมอ และบันทึกค่าไว้
- ระบบบำบัดน้ำเสียของโรงอาหาร ให้ติดตั้งบ่อดักไขมัน และทำการเก็บไขมันที่ลอยบนบ่อดักไขมันออกทุกวันที่มีกิจกรรม
- ให้เจ้าหน้าที่ที่ดูแลแต่ละอาคารตรวจสอบการทำงานของอุปกรณ์ เครื่องจักรที่ใช้กับระบบบำบัดน้ำเสียอย่างสม่ำเสมอ เช่น ฝาบ่อ เครื่องสูบน้ำเสีย เครื่องเติมอากาศ เครื่องสูบตะกอน หากพบว่าอุปกรณ์ เครื่องจักรชำรุด ต้องดำเนินการปรับปรุงซ่อมแซมโดยทันที เพื่อให้ใช้การได้โดยเร็วที่สุด
ระบบการจัดการสารเคมีและของเสียอันตรายจากการทดลองในห้องปฏิบัติการ
ศูนย์ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ศปอส.) ร่วมกับศูนย์ความเป็นเลิศด้านการจัดการสารและของเสียอันตราย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กำหนดแนวทางและระบบการจัดการสารเคมีและของเสียอันตรายรวมทั้งจัดทำและถ่ายทอดแนวปฏิบัติ และกระบวนการการจัดการสารเคมีและของเสียอันตรายจากการทดลองในห้องปฏิบัติการ ให้นิสิต อาจารย์ นักวิจัย และเจ้าหน้าที่ที่มีการใช้ห้องทดลองปฏิบัติการและเกี่ยวข้องทั้งหมด เพื่อป้องกันโอกาสการเกิดปัญหามลพิษทางน้ำจากการปนเปื้อนของสารเคมีและของเสียอันตรายจากการทดลองในห้องปฏิบัติการออกมากับระบบน้ำทิ้งของมหาวิทยาลัย ไปยังระบบน้ำใช้และแหล่งน้ำธรรมชาติทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย
- แนวปฏิบัติการทิ้งของเสียอันตรายทางชีวภาพ (Biohazard Waste Disposal Guideline)
[ https://www.shecu.chula.ac.th/home/content.asp?Cnt=151 ]
- แนวปฏิบัติการจัดการของเสียสารเคมี
[ https://www.shecu.chula.ac.th/data/boards/120/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2(final).pdf ]
- คู่มือการใช้โปรแกรมการจัดการข้อมูลสารเคมีและของเสียสารเคมี (ChemTrack & WasteTrack 2016)
[ https://www.shecu.chula.ac.th/data/boards/412/ctwtmanual2020.pdf ]
โครงการรีไซเคิลน้ำ
[ http://www.green.chula.ac.th/index.php/water/water-recycling-project/ ]
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเผชิญกับต้นทุนน้ำที่เพิ่มขึ้นโดยเฉพาะอย่างยิ่งเพื่อรักษาพื้นที่สีเขียวของมหาวิทยาลัยซึ่งครอบคลุมพื้นที่กว่าสองตารางกิโลเมตร
จุดมุ่งหมายของโครงการนี้ คือ
- 1) การลดการใช้น้ำและค่าใช้จ่ายภายในมหาวิทยาลัย
- 2) การส่งเสริมการใช้น้ำรีไซเคิลอย่างมีประสิทธิผล และลดการปล่อยน้ำเสียออกสู่ชุมชนโดยรอบ
มหาวิทยาลัยได้สร้างบ่อน้ำเทียมตามสถานที่ต่าง ๆ เพื่อรวบรวมน้ำฝนและกรองน้ำเสียจากอาคารโดยรอบ เพื่อความสำเร็จอย่างยั่งยืนในระยะยาว ได้มีการส่งเสริมคณาจารย์ นิสิต และบุคลากรของมหาวิทยาลัยในเรื่องการอนุรักษ์น้ำและงดทิ้งขยะในบ่อน้ำ
แผนระยะสั้นและระยะยาวดำเนินการพร้อมกัน ดังนี้
- แผนการดำเนินการระยะสั้น
- 1) มอบหมายให้บุคลากรดูแลระบบกรองน้ำในบ่อและบำรุงรักษาตามความจำเป็น
- 2) รถปั๊มน้ำรวบรวมน้ำเสียที่ผ่านการกรองแล้วจากบ่อน้ำเทียมไปใช้รดน้ำพืชพรรณต่าง ๆ ในมหาวิทยาลัย
- แผนการดำเนินการระยะยาว
- 1) สร้างบ่อน้ำเพิ่มเติมตามสถานที่ต่าง ๆ เพื่อเพิ่มความจุน้ำของมหาวิทยาลัยและปรับปรุงความสะดวกในการใช้งาน
- 2) สำรวจแนวทางการใช้ปริมาณน้ำที่จะมีสูงในช่วงฤดูฝนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น
ที่มา:
- สำนักบริหารระบบกายภาพ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- ศูนย์ความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
- ศูนย์ความเป็นเลิศด้านการจัดการสารและของเสียอันตราย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
SDG ที่เกี่ยวข้อง
อื่นๆ
ความร่วมมือกับชุมชนเพื่อรักษาและเสริมสร้างระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพของพืชและสัตว์
ช่วยพัฒนาทรัพยากรบุคคลให้กับท้องถิ่น เพื่อให้มหาวิทยาลัยได้ร่วมกับชุมชนช่วยกันรักษาและเพิ่มพูนระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพของพืชและสัตว์ โดยเฉพาะระบบนิเวศในภาวะเสี่ยงอันเนื่องมาจากการพัฒนาเมืองในเขตภาคกลางของประเทศไทย
การส่งเสริมการใช้น้ำอย่างรู้คุณค่าภายในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ในการดำเนินการเพื่อสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนในด้านน้ำสะอาดและสุขาภิบาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้มีการจัดทำโครงการและดำเนินการกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อเป็นการส่งเสริมให้อาจารย์ นิสิต และบุคลากรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตระหนักถึงความสำคัญและรู้จักใช้น้ำอย่างรู้คุณค่า
Center of SHE คุมเข้มความปลอดภัยแล็บจุฬาฯ นับพันด้วย “ChemTrack & WasteTrack 2016
ความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการมีความสำคัญอย่างมากในมหาวิทยาลัย ไม่มีใครอยากประสบอุบัติเหตุ ได้รับอันตรายจากสารเคมีที่สะสมเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพในระยะยาว การปลูกฝังให้นิสิตผู้ปฏิบัติงานเกี่ยวข้องกับห้องปฏิบัติการในมหาวิทยาลัยมีจิตสำนึกในเรื่องความปลอดภัยในการทำงานก่อนจะจบออกไปประกอบวิชาชีพในการทำงานในหน่วยงานต่างๆ มีความจำเป็นอย่างยิ่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีห้องปฏิบัติการหรือห้อง Lab มากกว่า 1,000 ห้อง จึงดำเนินการด้านระบบความปลอดภัยในห้องปฏิบัติการและการกำจัดสารเคมี ของเสียอันตรายอย่างถูกวิธีมากว่า 20 ปี
โครงการปรับปรุงอาคารของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและเทคโนโลยีต่าง ๆ เพื่อการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
ในการดำเนินการเพื่อสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG) ในด้านพลังงาน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้มีการจัดทำโครงการและแผนที่จะปรับปรุงอาคารที่มีอยู่ให้มีการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งโครงการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อช่วยในเรื่องการจัดการการใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพอีกหลายโครงการด้วย